Testen is een feestje

Door Marie Anne:
Soms horen we dat een ontwerper of museum het familieaanbod niet heeft getest met de doelgroep: gebrek aan tijd, bemanning, niet opgenomen in de begroting, of gewoon vergeten. Oe, zonde! Naast dat het product er alleen maar beter van wordt, is testen ontzettend leuk. Echt waar, het is één van mijn favoriete onderdelen van het ontwerpproces. Even met je neus op de feiten: kleuters die totaal iets anders gaan doen dan je had verwacht, ouders met hun praktische blik. En dan heb je ook nog de grotere kinderen die hun rol als tester heel serieus nemen… het is fantastisch om ontwerpkwesties en twijfels aan hen voor te leggen.
Testen is top: op het moment zelf levert het veel op, maar ook blijft zo’n testdag door sudderen: later in ons atelier refereren we steeds aan onze testers, ons publiek. Zo houden we scherp voor wie we aan het werk zijn.

Hocus Focus Test
Museum Arnhem heropende in 2022 met een nieuwe vleugel, nieuwe beeldentuin, nieuwe programmering, etc… wij waren dan ook vereerd dat wij werden uitgenodigd om samen met de afdeling educatie (Femke Hogenbosch en Janneke van Wolfswinkel) het familieaanbod te maken. We bedachten Hocus Focus, een verzameling kunstspelletjes met een knipoog naar goochelarij en magie. Ons doel: families op een feestelijke manier, niet al te talig, aan het spelen zetten. Met spelletjes binnen én buiten. In het ontwerpproces hadden we een aantal testmomenten opgenomen.

1. Pre-test
Al een aantal jaar werkt Museum Arnhem met een kinderdirecteur. Onze eerste test (eigenlijk meer een kennismaking) was dan ook met Eden, de kinderdirecteur van dit jaar, en haar vader. Het was i.v.m. corona een online-ontmoeting waarin Eden ons vertelde wat zij graag zou willen ervaren en meemaken. Wij legden haar het concept voor, oftewel: wat we ongeveer van plan waren. Al was het online, het was een waardevolle ontmoeting.
Tip: betrek een kinderdirecteur, kinderdirectie of panel bij het ontwikkelen van familieaanbod.

2. Test in een gesloten museum
We gingen aan de slag, ontwikkelden content en knutselden een eerste versie voor de eerste testdag. We maakten twee dingen: een spelletjeskoffer voor binnen, en papieren tekstborden met een aantal spelletjes voor in de beeldentuin. Het museum was nog gesloten, de ontvangst met de start konden we dus niet testen, maar de beelden in de tuin waren geplaatst en een aantal zalen waren al ingericht, daar konden de families aan de slag. Er waren uiteenlopende testfamilies: Eden, de doorgewinterde kinderdirecteur met haar moeder en broertje (“mijn broertje haat musea”), een groepje “first time visitors”, een moeder met een jonge kleuter, en gemixte groepjes met broers, zussen en vrienden/vriendinnen.
We observeerden met z’n vieren, maar omdat je zelfs dan niet alles ziet en dat wát je ziet verkeerd kan interpreteren, praatten we uitgebreid na met alle groepjes.  
Tip: test vroeg in je proces. Staar je niet blind op de vorm, gebruik “spuugmodellen (van karton en plakband), het materiaal mag er uit zien als testmateriaal. Test met uiteenlopende families.  

Drie leermomenten

De koffer: de kinderen vonden hem fantastisch. Zélfs het broertje van Eden was dolenthousiast: “Waar kunnen we deze koffer kopen?” De ouders waren wat kritischer: “De kinderen lopen de hele tijd rond en doen steeds ergens anders een spel. Ze laten die koffer opengeklapt middenin de zaal liggen met de spelletjes er omheen… en wie staat vervolgens de boel op te ruimen? Ik.”
Tja, die coole koffer had inderdaad een groot nadeel: hij kon níet rechtop staan, en nam veel plek in…
De conclusie: liever een tas die rechtop kan blijven staan, met minder losse onderdelen en duidelijke opbergvakken die uitnodigen tot het terugstoppen van de spelletjes.

Hoeveelheid: we ontwikkelden tien “spelletjes met spulletjes” in goochelsfeer. Lekker veel keuze, lekker flexibel. Ons idee: je doet niet alles en zo is elk bezoek weer een verrassing. Bij de test kwam naar voren dat de ouders het lastig vonden om geen overzicht te hebben van de hoeveelheid spellen. “Ik krijg last van keuzestress, straks kies ik niet het leukste spel. Het is fijner als er minder spelletjes zijn.” Die zagen we niet aankomen! Onze conclusie: kill your darlings. Van tien spellen gingen we naar vijf. De rest ligt in de kast, over een tijdje kunnen er spelletjes gewisseld worden voor de variatie.

Jonge kinderen: omdat er ook vaak jonge kinderen meekomen (6-), hadden we een aantal spelletjes zo gemaakt dat ze ook voor de jongsten geschikt zijn. Dat was een leuke geste, maar niet helder genoeg: als ouder wil je in een split second zien wat geschikt is voor een klein kind. Want als die het niet meer leuk vindt en naar huis wil, is het bezoek voorbij. Onze conclusie: voor deze groep maken we een eigen tas, met een paar kleine opdrachten.

3. Test met de museumdirecteur
Terwijl wij de spelletjes en de teksten uitwerkten, maakte tassenontwerpster Caroline Hoefnagel twee tassen (Maxi en Mini). Hiermee gingen we langs bij de kinderdirecteur en haar familie.
Ze waren heel blij dat ze zagen dat we serieus met alle feedback aan de slag waren gegaan. En de tas was een hit: ze gingen nog net niet juichen! De belangrijkste feedback ging over de lengte van de schouderband… dus wij konden gerustgesteld weer naar Amsterdam.

4. Test in een open museum: reality check
De bezoekerservaring in een gesloten museum is natuurlijk niet het echte leven. Om alle kinderziektes eruit te halen, besloten we om niet alle tassen te laten maken voor de opening. Bij de feestelijke opening was er één Maxi-tas (met 5 spelletjes voor 6-12 jaar) en één Mini-tas (met 3 spelletjes voor 6 en jonger) beschikbaar voor families. Tijdens de eerste weken dat het museum open was, keek de afdeling educatie mee met families.
Conclusie 1: de tas voor de jongsten mocht nóg simpeler! We kozen radicaal voor slechts één spelletje: “Zoek de andere dieren”. Supersimpel, en grappig genoeg is het een hit! Kinderen staan met moeite het konijn weer af.
Conclusie 2: Zoals meer bij musea die net vernieuwd zijn is er bij de balie/kassa een clean desk policy. Tóch hadden bezoekers behoefte aan meer zichtbaarheid van het familieaanbod. Dat lieten we ons geen twee keer zeggen, we hadden er echt lol in om te kijken hoe gek we het konden maken… Best gek klaarblijkelijk. Er staat nu een hoge hoed op de balie, vol konijnen!